VNG

GemeenteDelers

Ontmoet de winnaars van Gemeentedelers 2024

Van energiebesparing in Eindhoven, Friese jongeren die wegwijs raken in de lokale democratie tot betere dienstverlening met klantsignalen. Op het Uitvoeringscongres werden ook dit jaar weer de winnaars van de landelijke competitie GemeenteDelers bekendgemaakt.

Door: Pieter Verbeek

GemeenteDelers haalt inspirerende initiatieven op vanuit de uitvoeringspraktijk van alle domeinen, om vervolgens deze meer aandacht te geven en te delen met andere gemeenten die er hun voordeel mee kunnen doen. De uitwisseling van ideeën en initiatieven krijgt ook vorm op de eerste verdieping van het NBC-gebouw in Nieuwegein tijdens het Uitvoeringscongres. Een hoek is speciaal ingericht voor de finalisten en winnaars van de GemeenteDelers om met elkaar en met juryleden in contact te komen.

Kloof tussen jongeren en politiek

Annemieke Visser glundert. Het project Tienskip, waar zij voor werkt, is een van de winnaars. Tienskip is een stichting die zich bezighoudt met het verminderen van de kloof tussen jongeren en (lokale) politiek. Het project is ontstaan als onderwerp voor een profielwerkstuk van een middelbare scholier, die uiteindelijk door de minister van Binnenlandse Zaken werd uitgenodigd om over die kloof te komen praten. Dat leidde tot de oprichting van de stichting. "Tienskip enthousiasmeert jongeren voor de democratie door hen oplossingen te laten bedenken voor wat zij belangrijk vinden," vertelt Visser. "Alleen door het ze zelf te laten ervaren zien ze wat ze kunnen doen. En als je het jongeren niet leert, hoe krijg je dan ooit actieve burgers?"

Ik ben onder de indruk van de grote aantallen jongeren die via Tienskip bereikt worden.

De organisatie slaat daarbij een brug tussen enerzijds groepen jongeren en anderzijds de gemeenteraad en gemeentelijke organisatie. Jurylid Arne van Hout over Tienskip: "Ik ben onder de indruk van de grote aantallen jongeren die via Tienskip bereikt worden. En van de mooie oplossingen die voor inwoners van Leeuwarden bereikt zijn."

Want sinds 2016 heeft de stichting meer dan 10.000 jongeren bereikt. Voor 2025 is het doel om nog eens evenveel jongeren te bereiken, vertelt Visser. Ooit begonnen in Leeuwarden, werkt de stichting inmiddels met 120 vrijwilligers door het hele land.

Energiebesparing

Een andere winnende GemeenteDeler is het project Mind the Energy Gap van de gemeente Eindhoven, een eenvoudige aanpak die gemeenten helpt om energie te besparen in hun maatschappelijk vastgoed, zoals buurthuizen en sporthallen. Deze besparingen vloeien terug naar de gebruikers van de locaties. "Zo kan je een penningmeester van een sportclub laten zien hoeveel je bespaart met slimme meters," vertelt Michiel Goes van de gemeente Eindhoven. "Ook een duurzaam gebouw kan zo nog 20 procent besparen door goed te monitoren," vult Marc Gijsman aan. "Het gaat om maatschappelijk vastgoed. Als je geld kunt besparen hou je meer geld over voor maatschappelijke activiteiten."

De kracht komt echt van onderen. Daarom is het ook mooi dat we voor het eerst een publieksprijs hebben vandaag en dat mensen uit de uitvoering hun waardering kunnen uitspreken voor deze mooie projecten.

Projectmanager GemeenteDelers Nora Otto van de VNG loopt glunderend tussen de enthousiaste winnaars. "Mijn hart gaat hier echt sneller van kloppen. Bij GemeenteDelers zie je allemaal hele bijzondere bevlogen mensen, die een stapje harder lopen voor hun inwoners en om de dienstverlening te verbeteren. Ze willen het binnen hun eigen gemeente beter doen, maar het uiteindelijk ook doorontwikkelen. Dat kan best een eenzame weg zijn, en er is lef voor nodig. Met deze wedstrijd kunnen we laten zien hoe andere gemeenten die ideeën ook kunnen gebruiken. De kracht komt echt van onderen. Daarom is het ook mooi dat we voor het eerst een publieksprijs hebben vandaag en dat mensen uit de uitvoering hun waardering kunnen uitspreken voor deze mooie projecten."

Naast Leeuwarden en Eindhoven was ook Rotterdam een van de winnaars met het project Verbeteren vanuit klantsignalen. De gemeente verzamelt signalen van burgers en ondernemers over wat goed gaat en wat beter kan. Met de aanpak analyseert ze deze verzameling en gebruikt ze deze voor verbeteringen in de dienstverlening. Dienstverlening next level, noemt jurylid Peggy Hurkmans deze aanpak. "Er wordt opgehaald wat in de samenleving leeft, en gebouwd aan het vertrouwen tussen overheid en burgers." Ook Amsterdam won met het project Statushouders in de techniek. In de hoofdstad krijgen statushouders een opleiding en een baan in de techniek, waarin ze ook nog eens de Nederlandse taal en vaardigheden voor op de werkvloer leren. De gemeente werkt hiervoor samen met het werkgeversservicepunt, een regionaal opleidingscentrum en het bedrijfsleven.

Hergebruik van open data

Niet alleen de winnaars zijn enthousiast, ook de verliezende finalisten blijven positief. Zoals Martijn Buitenwerf van ePublic Solutions, die voor de gemeente Breda de Beter Bereiken Applicatie (BBA) ontwikkelt, die de toegankelijkheid van de stad digitaal in beeld brengt. "Een op de acht Nederlanders heeft een vorm van beperking. Die zijn op zoek naar de juiste informatie als ze de stad bezoeken, maar die is nogal versnipperd," vertelt hij. "Wij brengen het samen door hergebruik van open data van de gemeente. Ze kunnen nu meteen de juiste informatie zien. Het is een self service portal, die straks ook de vorm van een app krijgt. Inmiddels wordt de applicatie ook al gebruikt door andere steden, zoals Tilburg, Eindhoven en Den Bosch. GemeenteDelers is echt een ontzettend leuk initiatief. Het past ook echt bij de rol van de VNG om als brancheorganisatie goede ideeën te delen en te vermarkten. Het delen van ervaring en kennis is zo belangrijk. De fouten die wij met de bouw van deze applicatie hebben gemaakt delen we graag met anderen, zodat zij niet dezelfde fouten maken."

Hans Nouwens van de gemeente Breda is erg trots op de BBA. "Ik kreeg laatste kippenvel toen een meisje met een beperking zei dat ze voor het eerst nadat ze verlamd was geraakt weer mee kon met een uitje, en zich weer welkom voelde in de stad. Het winnen van GemeenteDelers is mooi, dat levert aandacht op, maar hier gaat het om: dat inwoners er beter van worden, zoals dit meisje dat uit haar sociale isolement is gekomen."

Natuurlijk is meedoen belangrijker dan winnen. Alle initiatieven in de finale zijn de moeite waard om te delen, en ook om samen met de markt op te pakken.

Publieksprijs

Dit jaar is voor het eerst de Publieksprijs GemeenteDelers uitgereikt. Tot grote vreugde van juryvoorzitter Nathan Ducastel hebben ruim 700 aanwezigen op het Uitvoeringscongres hun stem uitgebracht. "Het is leuk om te horen wat jullie als gemeenteprofessionals aanspreekt. Natuurlijk is meedoen belangrijker dan winnen. Alle initiatieven in de finale zijn de moeite waard om te delen, en ook om samen met de markt op te pakken." Minister Judith Uitermark van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties overhandigde de prijs aan het project Gunningsmethodiek schoon en emissieloos bouwen van de gemeente Eindhoven. Ze benadrukte tot slot hoe belangrijk zo'n prijs kan zijn om je werk verder te brengen. "Ik geloof in de kracht van de praktijk."